Đặc điểm lâm sàng tổn thương tại chỗ ở bệnh nhân điều trị tổn thương da mạn tính sau xạ trị

Tóm tắt

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng tổn thương da do xạ trị trên 30 bệnh nhân loét sau xạ trị. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả 30 bệnh nhân có tổn thương da do tia xạ được điều trị tại Viện Bỏng Lê Hữu Trác từ tháng 10/2013 đến tháng 9/2017. Xác định căn nguyên xạ trị, vị trí xạ, thời gian xạ, thời gian loét, kích thước ổ loét, tính chất ổ loét, kích thước vùng thâm nhiễm. Kết quả: 30 bệnh nhân có tỷ lệ nam/nữ = 5/25, nữ chiếm 83,3%. Độ tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu là 49,96 ± 18,52. Thời gian tổn thương trung bình là 9 năm 8 tháng, thời gian lâu nhất là sau xạ 31 năm. Tổn thương ở vùng ngực gặp nhiều nhất chiếm 46,7%, tiếp đó là vùng đầu mặt, tứ chi và các vùng khác. Tổn thương độ 3 gặp 15 bệnh nhân chiếm 50%, tiếp đó là độ II 9 bệnh nhân (30%), độ I 6 bệnh nhân (20%). Kích thước ổ loét trung bình là 35,4 ± 36,8cm², trong đó ổ loét có kích thước lớn nhất là 150cm² và nhỏ nhất là 1cm². Kích thước vùng thâm nhiễm xung quanh ổ loét trung bình là 99,2 ± 71,3cm², trong đó lớn nhất là 300cm² và nhỏ nhất là 10cm². Kết luận: Tổn thương da do tia xạ là một dạng tổn thương đặc biệt, tổn thương xuất hiện ngay sau xạ trị nhưng lâm sàng chủ yếu gặp ở giai đoạn mạn tính với các đặc trưng: Ổ loét thường lan rộng, xung quanh thâm nhiễm, xơ cứng, tổn thương sâu tới cơ, xương và các cơ quan bên trong. Có thể gặp các biến chứng tại chỗ nặng nề như chảy máu, tổn thương màng ngoài tim, màng phổi. Xuyên suốt là một quá trình thiếu máu cục bộ mạn tính kéo dài, tổn thương không tự hồi phục và ngày càng lan rộng.