ISSN: 1859 - 2872
Rối loạn thần kinh - tâm thần liên quan đến kháng sinh fluoroquinolon: Ghi nhận từ Cơ sở dữ liệu báo cáo ADR tự nguyện tại Việt Nam
Main Article Content
Keywords
Tóm tắt
Mục tiêu: Mô tả đặc điểm và phân tích khả năng phòng tránh được của các phản ứng có hại thần kinh - tâm thần liên quan đến kháng sinh nhóm fluoroquinolon trong Cơ sở dữ liệu báo cáo ADR tự nguyện tại Việt Nam. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả thông qua hồi cứu dữ liệu báo cáo ADR tự nguyện lưu trữ tại Trung tâm DI&ADR Quốc gia giai đoạn 2017-2021. Kết quả: Trong tổng số 5149 báo cáo ADR liên quan đến kháng sinh nhóm fluoroquinolon, có 404 (7,8%) báo cáo ADR về các rối loạn thần kinh - tâm thần. Các thuốc nghi ngờ gây phản ứng được ghi nhận phổ biến nhất là levofloxacin (41,8%), ciprofloxacin (36,9%) và moxifloxacin (18,4%). Tỷ lệ báo cáo ADR về rối loạn thần kinh - tâm thần liên quan đến kháng sinh fluoroquinolon được đánh giá có khả năng phòng tránh được (pADR) là 6,2%. Trong đó, nguyên nhân dẫn tới pADR bao gồm: Liều dùng chưa phù hợp (15 báo cáo), dùng thuốc chưa phù hợp với tình trạng lâm sàng của bệnh nhân (7 báo cáo), chỉ định chưa phù hợp (5 báo cáo) và tự ý dùng kháng sinh (1 báo cáo). Kết luận: Để giảm thiểu nguy cơ về rối loạn thần kinh - tâm thần liên quan đến kháng sinh nhóm fluoroquinolon, cần triển khai các hoạt động chuyên môn để giám sát việc sử dụng nhóm thuốc này trong thực hành lâm sàng, đặc biệt chú trọng vào các yếu tố có thể phòng tránh được.
Article Details
Các tài liệu tham khảo
2. Cục Quản lý Dược (2021) Công văn số 5785/QLD-ĐK về việc cung cấp thông tin liên quan đến tính an toàn của kháng sinh nhóm quinolon, fluoroquinolon.
3. Bộ Y tế (2020) Quyết định 5631/QĐ-BYT về việc Hướng dẫn thực hiện quản lý sử dụng kháng sinh trong bệnh viện.
4. Tran HN, Nguyen TNT, Tran NTK, Nguyen LT, Vu HD, Nguyen AH, Trinh NTH (2023) Preventability of Adverse Drug Reactions Related to Antibiotics: An Assessment Based on Spontaneous Reporting System. Ther Innov Regul Sci 57(5): 1104-1112.
5. Nguyễn Thị Lý, Lê Hiếu, Cao Thị Thu Huyền, Trần Ngân Hà, Nguyễn Hoàng Anh (B), Vũ Đình Hoà, Nguyễn Hoàng Anh (2023) Phân tích sự hình thành tín hiệu của một số phản ứng có hại đáng chú ý liên quan đến linezolid, vancomycin, colistin và carbapenem từ dữ liệu báo cáo ADR tự nguyện tại Việt Nam. Tạp chí Y học Việt Nam, 2(530), tr. 383-389.
6. The MedDRA Maintenance and Support Services Organization (MSSO) Medical Dictionary for Regulatory Activities. Retrieved 2023, from https://tools.meddra.org/wbb/.
7. WHO (2014) Reporting and learning systems for medication errors: The role of pharmacovigilance centres.
8. Zareifopoulos N, Panayiotakopoulos G (2017) Neuropsychiatric Effects of Antimicrobial Agents. Clin Drug Investig 37(5): 423-437.
9. Scavone C, Mascolo A, et al (2020) Quinolones-Induced Musculoskeletal, Neurological, and Psychiatric ADRs: A Pharmacovigilance Study Based on Data From the Italian Spontaneous Reporting System. Front Pharmacol 11: 428.
10. Stahlmann R, Lode H (2010) Safety considerations of fluoroquinolones in the elderly: An update. Drugs Aging 27(3):193-209.
11. Muanda FT, Sood MM, et al (2022) Association of Higher-Dose Fluoroquinolone Therapy With Serious Adverse Events in Older Adults With Advanced Chronic Kidney Disease. JAMA Netw Open 5(8): e2224892.
12. Stahlmann R, Lode HM (2013) Risks associated with the therapeutic use of fluoroquinolones. Expert Opin Drug Saf 12(4): 497-505.
13. Bộ Y tế (2015) Hướng dẫn sử dụng kháng sinh (Ban hành theo Quyết định số 708/QĐ-BYT ngày 02/3/2015). Nhà xuất bản Y học.
14. Moja L, Zanichelli V, et al (2024) WHO's essential medicines and AWaRe: recommendations on first- and second-choice antibiotics for empiric treatment of clinical infections. Clin Microbiol Infect, 30 Suppl 2: S1-s51.
15. Bộ Y tế (2023) Báo cáo giám sát kháng kháng sinh tại Việt Nam 2020.
16. Nga do TT, Chuc NT, Hoa NP, Hoa NQ, Nguyen NT, Loan HT, Toan TK, Phuc HD, Horby P, Van Yen N, Van Kinh N, Wertheim HF (2014) Antibiotic sales in rural and urban pharmacies in northern Vietnam: An observational study. BMC Pharmacol Toxicol 15:6. doi: 10.1186/2050-6511-15-6.
Article Sidebar
