Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của tổn thương xẹp thân đốt sống lành tính do loãng xương

  • Hoàng Đình Doãn Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La
  • Phạm Hồng Đức Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn
  • Phạm Hữu Khuyên Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
  • Nguyễn Trần Cảnh Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn
  • Trịnh Tú Tâm Bệnh viện Hữu Nghị
  • Trần Quang Lộc Bệnh viện hữu nghị Việt Đức

Main Article Content

Keywords

Xẹp thân đốt sống do loãng xương, lâm sàng, cận lâm sàng

Tóm tắt

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng xẹp thân đốt sống lành tính do loãng xương tại Bệnh viện Hữu Nghị. Đối tượng và phương pháp: Phương pháp nghiên cứu tiến cứu, mô tả phân tích theo dõi dọc trên 150 bệnh nhân (BN) được chẩn đoán xác định là xẹp thân đốt sống lành tính tại Bệnh viện Hữu Nghị từ tháng 01/2017 đến tháng 01/2024. Kết quả: 150 bệnh nhân trong nhóm nghiên cứu: Bệnh nhân nữ chiếm đa số với tỷ lệ 57,3%. Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu là 78,4 ± 8,9, lứa tuổi chiếm tỷ lệ nhiều nhất là trên 80 tuổi với 46,7%. 4 BN (2,7%) sử dụng corticoid, 5 BN (3,4%) viêm thận mạn trong đó có 1 BN suy thận mạn độ V (0,7%). 16 BN (10,7%) xẹp thân đốt sống cũ, tuy nhiên chỉ có 9 BN (6,0%) được điều trị tạo hình đốt sống qua da. Phần lớn BN nhập viện do đau cột sống với tỷ lệ 97,3%. Triệu chứng thường gặp thứ hai là co cơ cạnh sống với tỷ lệ 31,3%. Trong số 196 thân đốt sống xẹp trên X-quang, thân đốt sống T12, L1, L2 chiếm tỷ lệ cao nhất, lần lượt là xẹp T12 chiếm tỷ lệ 24,5%; xẹp L1 chiếm tỷ lệ 31,6% và xẹp thân đốt sống L2 chiếm tỷ lệ là 18,9%. Không có tổn thương từ thân T4 trở lên. Góc Cobb của đốt sống thay đổi nhiều nhất với góc lớn nhất 38,9o, góc gù lớn nhất của đốt sống là 32,4o và góc xẹp lớn nhất là 22,1o. Chiều cao tường sau ít bị thay đổi hơn so với tường trước và tường giữa. Trong số bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ có 182 thân đốt sống có phù tủy xương, trong đó phù tủy xương dạng 1 chiếm tỷ lệ cao nhất là 49,5%. Số bệnh nhân có phù tủy xương 1 thân đốt sống chiếm tỷ lệ cao nhất là 85,3%. Kết luận: Xẹp thân đốt sống lành tính chủ yếu gặp ở người cao tuổi và có ưu thế ở nữ giới. Trong đó yếu tố nguy cơ thường gặp trên các bệnh nhân sử dụng corticoid, hút thuốc lá. Các đặc điểm trên X-quang và cộng hưởng từ giúp chẩn đoán xác định tổn thương cũng như tiên lượng điều trị.

Article Details

Các tài liệu tham khảo

1. Pongchaiyakul C, Nguyen ND, Jones G, Center JR, Eisman JA, Nguyen TV (2005) Asymptomatic vertebral deformity as a major risk factor for subsequent fractures and mortality: a long-term prospective study. J Bone Miner Res 20(8): 1349-1355.
2. Terence W, Felsenberg et al (2002) Incidence of Vertebral fracture in europe: Results from the european prospective osteoporosis study (EPOS)*. Journal of Bone and Mineral Research 17(4): 716-724. doi:10.1359/jbmr.2002.17.4.716.
3. Bigdon SF, Saldarriaga Y, Oswald KAC et al (2022) Epidemiologic analysis of 8000 acute vertebral fractures: Evolution of treatment and complications at 10-year follow-up. Journal of Orthopaedic Surgery and Research 17(1): 270.
4. Nguyen HT, Nguyen BT, Thai THN et al (2024) Prevalence, incidence of and risk factors for vertebral fracture in the community: The Vietnam Osteoporosis Study. Sci Rep 14(1): 32.
5. Al-Bashaireh AM, Haddad LG, Weaver M, Chengguo X, Kelly DL, Yoon S (2018) The Effect of tobacco smoking on bone mass: An overview of pathophysiologic mechanisms. J Osteoporos: 1206235.
6. Briot K, Roux C (2015) Glucocorticoid-induced osteoporosis. RMD Open 1(1): 000014.
7. Cramer GD, Darby SA, Cramer GD (2014) Clinical Anatomy of the Spine, Spinal Cord, and ANS. 3rd ed. Elsevier.
8. Đỗ Mạnh Hùng (2017) Nghiên cứu ứng dụng tạo hình đốt sống bằng bơm cement có bóng cho bệnh nhân xẹp đốt sống lưng do loãng xương. Luận Án Tiến sĩ. Trường Đại Học Y Hà Nội.
9. Li Q, Shi L, Wang Y et al (2021) A nomogram for predicting the residual back pain after percutaneous vertebroplasty for osteoporotic vertebral compression fractures. Pain Res Manag: 3624614.
10. Song D, Meng B, Chen G et al (2017) Secondary balloon kyphoplasty for new vertebral compression fracture after initial single-level balloon kyphoplasty for osteoporotic vertebral compression fracture. Eur Spine J 26(7): 1842-1851.
11. Ahn SE, Ryu KN, Park JS, Jin W, Park SY, Kim SB Early bone marrow edema pattern of the osteoporotic vertebral compression fracture : can be predictor of vertebral deformity types and prognosis? J Korean Neurosurg Soc 59(2): 137-142.