Tai nạn trong xạ trị và các bài học từ quá khứ

  • Cung Thị Tuyết Anh Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh

Main Article Content

Keywords

Tai nạn xạ trị, xạ trị quá liều, xạ trị an toàn

Tóm tắt

Xạ trị là phương pháp chữa trị ung thư hiệu quả và có đến hơn 50% bệnh nhân ung thư cần đến xạ trị. Các kỹ thuật xạ trị hiện đại ngày càng phức tạp với các máy móc tinh vi, càng lúc càng giống như những “hộp đen”, do đó xạ trị cần áp dụng các nguyên tắc căn bản về an toàn như trong ngành hàng không. Sai sót, tai nạn, có thể xảy ra và đã từng xảy ra tại các bệnh viện có khoa xạ trị trên thế giới. Theo Ủy ban Quốc tế Phòng hộ Xạ (ICRP 86, năm 2000), tai nạn phơi nhiễm xạ được định nghĩa là mọi sai biệt quan trọng giữa chỉ định xạ trị và sự tiếp nhận liều xạ (sai biệt về người bệnh, về thể tích đích, liều xạ, phân bố liều…). Hiệp hội Vật lý Y khoa Hoa Kỳ (AAPM) đã phân loại nguy cơ nhóm I gồm: Típ A: Quá liều ≥ 25%, có thể gây biến chứng trực tiếp đe dọa mạng sống bệnh nhân. Típ B: Quá liều ≥ 5 và < 25% hoặc thiếu liều, dẫn đến tăng nguy cơ biến chứng hoặc giảm hiệu quả kiểm soát bướu. Trong bài này, chúng tôi điểm lại một số sai sót thường gặp và những sự cố nghiêm trọng đã xảy ra tại một số trung tâm xạ trị trên thế giới, qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm về xạ trị an toàn cho các khoa xạ trị trong nước.

Article Details

Các tài liệu tham khảo

1. AAPM Report No 56 (1996) Medical accelerator safety considerations. Report of AAPM nuclear medicine committee task group 35.
2. ICRP Publication 86 (2000) Prevention of accidents to patients undergoing radiation therapy. ICRP 30(3).
3. Radzi Y (2018) Development of techniques for verification of advanced radiotherapy by portal dosimetry. Semantic Scholar. Corpus ID: 70231481
4. IAEA Training Course material: Prevention of accidental exposure in radiotherapy. Part 3.
5. NRC (2007) Karmanos Cancer Center. https://www.nrc.gov/docs/ML0805/ML080580302.pdf
6. IAEA- Rapport relatif à l'incident de radiothérapie survenu au CHU de Toulouse - Hôpital de Rangueil https://inis.iaea.org/search/search.aspx?orig_q=RN:40034785.
7. IRSN (2013) L'accident en radiothérapie d'Epinal https://www.irsn.fr/savoir-comprendre/sante/ laccident-radiotherapie-depinal.
8. IAEA (2004) Accidental exposure of radiotherapy patients in Bialystok. https://www-pub.iaea.org/mtcd/publications/pdf/pub1180_web.pdf.
9. Johnston Wm. R. (2008) Pennsylvania radiotherapy accident, 1992. https://www.johnstonsarchive.net/ nuclear/radevents/1992USA1.html.
10. Bogdanich W (2010) Radiation offers new cures and ways to do harm. The New York Time 23 Jan 2010.
11. Yorke E, Gelblum D, Ford E (2011) Patient safety in external beam radiation therapy. AJR 196: 768-772.
12. RCR (2008) Toward safer radiotherapy. The Royal College of Radiologists. https://www.rcr.ac.uk/ sites/default/files/publication/Towards_saferRT_final.pdf.