Đánh giá một số bất thường giải phẫu đa giác Willis và mối liên quan với tuần hoàn bàng hệ ở bệnh nhân nhồi máu não cấp

  • Đặng Phúc Đức Bệnh viện Quân y 103
  • Đỗ Đức Thuần Bệnh viện Quân y 103
  • Nguyễn Thị Lệ Thu Học viện Quân y

Main Article Content

Keywords

Nhồi máu não cấp, tuần hoàn bàng hệ, cắt lớp vi tính mạch máu não 3 pha

Tóm tắt

Mục tiêu: Đánh giá các bất thường của đa giác Willis và mối liên quan với tuần hoàn bàng hệ (THBH) ở bệnh nhân nhồi máu não (NMN) cấp. Đối tượng và phương pháp: Tiến hành ở 136 bệnh nhân NMN tại Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 11/2021 đến tháng 7/2022. Bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính mạch máu não (CTA) 3 pha trong vòng 7 ngày đầu từ khi khởi phát đột quỵ. Đánh giá mức độ THBH trên phim chụp CTA 3 pha theo thang điểm Calgary và các bất thường của đa giác Willis; xác định mối liên quan giữa mức độ THBH với bất thường của đa giác Willis. Kết quả: Các bất thường của đa giác Willis gặp ở 57,4% bệnh nhân. Trong đó hay gặp nhất là thiểu sản động mạch thông sau (Pcom) 2 bên với 16,2%, tiếp đến là thiểu sản động mạch thông sau 1 bên với 13,2%. Tỷ lệ THBH tốt cao nhất ở nhóm không có bất thường đa giác Willis và giảm dần theo các nhóm thiểu sản động mạch thông sau 1 bên, thiểu sản động mạch thông sau 2 bên, bất sản động mạch thông sau 1 bên và bất sản động mạch thông sau 2 bên (94,8%, 83,3%, 68,2%, 58,8% và 50%). Kết luận: Các bất thường của đa giác Willis gặp ở 57,4% bệnh nhân. Tỷ lệ THBH tốt cao nhất ở nhóm không có bất thường đa giác Willis và giảm ở các nhóm có thiểu sản, bất sản động mạch.

Article Details

Các tài liệu tham khảo

1. Nguyễn Văn Khỏe, Trần Thị Mai Thùy, Nguyễn Quang Thái Dương và cộng sự (2020) Mô tả bất thường giải phẫu nửa sau vòng động mạch não trên chụp cắt lớp vi tính. Tạp chí Điện quang & Y học hạt nhân Việt Nam(40): 87-94.
2. Fanou E, Knight J, Aviv R, Hojjat SP, Symons S, Zhang L, Wintermark M (2015) Effect of collaterals on clinical presentation, baseline imaging, complications, and outcome in acute stroke. American Journal of Neuroradiology 36(12): 2285-2291.
3. Fujita K, Tanaka K, Yamagami H, Ide T, Ishiyama H, Sonoda K, Satow T, Takahashi JC, Ihara M, Koga M (2019) Detrimental effect of chronic hypertension on leptomeningeal collateral flow in acute ischemic stroke. Stroke 50(7): 1751-1757.
4. Li Q, Li J, Lv F, Li K, Luo T, Xie P (2011) A multidetector CT angiography study of variations in the circle of Willis in a Chinese population. Journal of Clinical Neuroscience 18(3): 379-383.
5. Liebeskind DS (2003) Collateral circulation. Stroke 34(9): 2279-2284.
6. Liu L, Ding J, Leng X, Pu Y, Huang LA, Xu A, Wong KSL, Wang X, Wang Y (2018) Guidelines for evaluation and management of cerebral collateral circulation in ischaemic stroke 2017. Stroke and vascular neurology 3(3).
7. Lorenzo C, Williams K, Hunt KJ, Haffner SM (2007) The National Cholesterol Education Program–Adult Treatment Panel III, International Diabetes Federation, and World Health Organization definitions of the metabolic syndrome as predictors of incident cardiovascular disease and diabetes. Diabetes care 30(1): 8-13.
8. Mahmood SS, Levy D, Vasan RS, Wang TJ (2014) The Framingham Heart Study and the epidemiology of cardiovascular disease: A historical perspective. The lancet 383(9921): 999-1008.
9. Menon BK, d’Esterre CD, Qazi EM, Almekhlafi M, Hahn L, Demchuk AM and Goyal M (2015) Multiphase CT angiography: A new tool for the imaging triage of patients with acute ischemic stroke. Radiology 275(2): 510-520.
10. West R (2017) Tobacco smoking: Health impact, prevalence, correlates and interventions. Psychology & health 32(8): 1018-1036.