ISSN: 1859 - 2872
Khảo sát mối liên quan liều, nồng độ tacrolimus, mức lọc cầu thận với đa hình kiểu gen CYP3A5 ở người bệnh ghép thận
Main Article Content
Keywords
Tóm tắt
Mục tiêu: Tìm hiểu mối liên quan giữa liều, nồng độ tacrolimus (TAC), mức lọc cầu thận với đa hình kiểu gen CYP3A5 ở người bệnh ghép thận trong 6 tháng đầu. Đối tượng và phương pháp: 88 bệnh nhân ghép thận đã được sử dụng TAC trong phác đồ điều trị trong suốt quá trình, theo dõi định kỳ trong 6 tháng đầu tiên sau ghép tại Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 06/2017 đến tháng 10/2021. Các mẫu máu được thu thập để theo dõi nồng độ TAC và xác định đa hình di truyền của CYP3A5. Đánh giá kết quả tại các thời điểm T1 (sau ghép 1 tháng), T3 (sau ghép 3 tháng), T6 (sau ghép 6 tháng). Các chỉ tiêu đánh giá trong nghiên cứu: Kiểu gen CYP3A5, mức lọc cầu thận, liều, nồng độ đáy TAC (C0) và tỷ lệ nồng độ đáy/liều (C0/D). Kết quả: Trong tổng số 88 bệnh nhân nghiên cứu, tỷ lệ kiểu gen CYP3A5*3/*3, CYP3A5*1/*3, CYP3A5*1/*1 được phát hiện lần lượt ở 38 (43,2%), 41 (46,6%), 9 (10,2%). Có sự tương quan thuận giữa nồng độ đáy C0 đạt được tại các thời điểm sau ghép và liều TAC trung bình tại các thời điểm tương ứng với p<0,05. Các bệnh nhân mang kiểu gen CYP3A5*3/*3 có C0, tỷ lệ C0/D cao hơn; liều TAC hàng ngày và mức lọc cầu thận thấp hơn so với các bệnh nhân mang kiểu gen CYP3A5*1/*3, CYP3A5*1/*1 tại cả 3 thời điểm T1, T3 và T6 có ý nghĩa thống kê với p<0,05. Kết luận: Đa hình kiểu gen CYP3A5 (6986G>A, rs776746) là một trong các yếu tố quan trọng trong việc xác định nhu cầu về liều lượng của TAC, và kiểu gen CYP3A5 có thể có giá trị trong việc cá thể hóa liệu pháp ức chế miễn dịch ở bệnh nhân ghép thận.
Article Details
Các tài liệu tham khảo
2. Mac Guad R, Zaharan N, Chik Z, Mohamed Z et al (2016) Effects of CYP3A5 genetic polymorphism on the pharmacokinetics of tacrolimus in renal transplant recipients. Transplant Proc 48(1): 81-87. doi: 10.1016/j.transproceed.2016.01.001.
3. Brunet M, Van Gelder T, Åsberg A, Haufroid V et al (2019) Therapeutic drug monitoring of tacrolimus-personalized therapy: Second consensus report. Therapeutic drug monitoring 41(3): 261-307.
4. Xuan NT, Hop VQ, Kien TQ, Toan PQ et al (2022) Frequencies and Association of CYP3A5 Polymorphism With Tacrolimus Concentration Among Renal Transplant Recipients in Vietnam. Transplant Proc 54(8): 2140-2146. doi: 10.1016/j.transproceed.2022.07.009.
5. Zhou Y, Ingelman‐Sundberg M, Lauschke VM (2017) Worldwide distribution of cytochrome P450 alleles: A meta‐analysis of population‐scale sequencing projects. Clinical Pharmacology & Therapeutics 102(4): 688-700.
6. Htun Y, Swe H, Saw T (2018) CYP3A5* 3 genetic polymorphism and tacrolimus concentration in myanmar renal transplant patients. Transplantation proceedings (4): 1034-1040.
7. Zhao Y, Song M, Guan D, Bi S et al (2005) Genetic polymorphisms of CYP3A5 genes and concentration of the cyclosporine and tacrolimus. Transplantation proceedings 1: 178-181.
8. Vũ Phương Nhung (2020) Nghiên cứu đa hình/đột biến gen CYP2C9, CYP2C19, CYP3A5 và CYP2D6 Cytochrome P450 ở người kinh ở Việt Nam. Học viện Khoa học và Công nghệ.
9. Veiga MI, Asimus S, Ferreira P, Martins J et al (2009) Pharmacogenomics of CYP2A6, CYP2B6, CYP2C19, CYP2D6, CYP3A4, CYP3A5 and MDR1 in Vietnam. European journal of clinical pharmacology 65(4): 355-363.
10. Zhang X, Liu ZH, Zheng JM, Chen ZH et al (2005) Influence of CYP3A5 and MDR1 polymorphisms on tacrolimus concentration in the early stage after renal transplantation. Clinical transplantation 19(5): 638-643.
11. Soda M, Fujitani M, Michiuchi R, Shibayama A et al (2017) Association between tacrolimus pharmacokinetics and cytochrome P450 3A5 and multidrug resistance protein 1 exon 21 polymorphisms. Transplantation proceedings, Elsevier (6): 1492-1498.
12. Birdwell KA, Decker B, Barbarino JM, Peterson JF et al (2015) Clinical Pharmacogenetics Implementation Consortium (CPIC) guidelines for CYP3A5 genotype and tacrolimus dosing. Clinical Pharmacology & Therapeutics 98 (1): 19-24.
13. Vannaprasaht S, Reungjui S, Supanya D, Sirivongs D et al (2013) Personalized tacrolimus doses determined by CYP3A5 genotype for induction and maintenance phases of kidney transplantation. Clinical therapeutics 35(11): 1762-1769.
Article Sidebar
